Lyme hastalığı çoğu zaman keneler tarafından taşınan bir enfeksiyon hastalığıdır. Bu hastalık son yıllarda giderek artan bir şekilde görülmekte ve ciddi sağlık sorunlarına neden olmaktadır. Hastalığın belirtileri oldukça çeşitlidir ve bazen teşhis edilmesi zor olabilir. İlk belirtiler arasında ateş, baş ağrısı, halsizlik ve kas ağrıları yer alır. Ancak bu belirtiler daha sonra daha ciddi semptomlara dönüşebilir. Türkiye’de Lyme hastalığı son yıllarda artış gösteren bir enfeksiyonel hastalık. Bu hastalığın nedeni Borrelia burgdorferi adlı bir bakteridir ve bu bakteri genellikle kene ısırmasıyla bulaşır. Türkiye’deki ormanlık alanlarda yaşayan kene türleri özellikle İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlerin yakınlarında bulunan ormanlık alanlarda sıklıkla görülür. Bu bölgelerde yaşayan insanların kene ısırmasına maruz kalma riski oldukça yüksektir.
Lyme Hastalığı Nedir?
“Lyme hastalığı ne anlama gelir?” diye merak ediyorsanız bakteriyel bir enfeksiyon olan Borrelia burgdorferi bakterisi tarafından oluşan bir hastalık olduğunu bilmelisiniz. Bu enfeksiyon özellikle kene ısırması sonrasında yaygın olarak görülür. Lyme hastalığının semptomları enfeksiyonun vücuttaki farklı bölgelerine yayılmasına bağlı olarak değişebilir.
Lyme Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
“Lyme hastalığı nedir belirtileri nelerdir?” sorusu da aşağıdaki gibi yanıtlanabilir:
Lyme hastalığı bakteriyel bir enfeksiyon olan Borrelia burgdorferi adlı bakterinin neden olduğu bir hastalıktır. Bu bakteri genellikle kene ısırıkları yoluyla insanlara bulaşır. Lyme hastalığı, erken teşhis edilirse tedavisi mümkün olan bir hastalıktır. Lyme hastalığının belirtileri oldukça çeşitlidir ve farklı kişilerde farklı şekillerde görülebilir. Ancak en yaygın belirtiler arasında ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, yorgunluk, cilt döküntüleri ve eklem ağrıları yer alır. Bazı durumlarda kalp ritim bozukluğu veya sinir sistemi problemleri de görülebilir.
Lyme Hastalığının Evreleri Nelerdir?
Lyme hastalığı evreleri aşağıdaki gibi özetlenebilir:
- Lyme hastalığının ilk evresi genellikle kırmızımsı bir dairesel döküntü ile karakterizedir. Bu döküntü genellikle ısırılan bölgenin etrafında oluşur ve hafif kaşıntılı olabilir. Bazı insanlar bu döküntüyü fark etmeyebilir veya hiçbir semptom yaşamayabilir
- İkinci evrede ise vücudun diğer bölgelerinde döküntüler ve cilt lezyonları görülür. Ayrıca titreme, baş dönmesi, kalp atışında düzensizlikler ve kas zayıflığı da ortaya çıkabilir.
- Üçüncü evre ise en ciddi olanıdır ve tedavi edilmezse kalıcı hasarlara neden olabilir. Bu evrede eklem ağrısı, sinir bozukluğu ve hatta felç gibi belirtiler görülür.
Lyme Hastalığı Neden Olur?
Lyme hastalığı etkeni Borrelia burgdorferi adı verilen bakterinin ısırık yoluyla insan vücuduna girmesidir. Bu bakteri genellikle kene ısırıkları ile insana bulaşır. Kene ısırıklarının en yaygın olduğu dönemler bahar ve yaz aylarıdır. Lyme hastalığının belirtileri çoğunlukla kene ısırığından sonra 3 ila 30 gün içinde ortaya çıkar. Başlangıçta grip benzeri semptomlar gözlenebilir. Daha sonra ateş, titreme, kas ağrıları, baş ağrısı ve yorgunluk gibi semptomlar görülebilir. Hastaların büyük bir kısmında deride kızarıklık veya halka şeklinde döküntüye rastlanabilir.
Lyme Hastalığı Riski Kimlerde Daha Fazladır?
Lyme hastalığı özellikle çimlerin ve ağaçların yoğun olduğu ormanlık alanlarda yaşayan insanlar için daha büyük bir risk taşır. Bu nedenle kamp yapmak veya doğada vakit geçirmek isteyen kişilerin bu konuda daha dikkatli olmaları gerekir. Lyme hastalığı köpek sahiplerini de tehdit eder. Özellikle köpekleri olan kişilerin evcil hayvanlarına kenelerin bulaşması sonucu hastalığın insana da geçme ihtimali vardır. Ek olarak bahar ve yaz aylarında piknik yapmak, bisiklet sürmek veya açık havada spor yapmak da lyme hastalığı belirtileri yaşama riskini artırabilir. Bu nedenle bu aktiviteleri yaparken koruyucu giysiler giymek ve cildi sık sık kontrol etmek önemlidir.
Lyme Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
Lyme hastalığı teşhisi oldukça zordur ve birçok farklı lyme hastalığı testi gerektirebilir. Doktorlar genellikle enfeksiyonu doğrulamak için kan testleri kullanır ancak bu testler yanıltıcı sonuçlar verebilir. Bu nedenle doktorunuz belirtilerinizi ve semptomlarınızı dikkatlice dinleyerek ve fizik muayene yaparak teşhis koyabilir. Bazı durumlarda doktorlar Lyme hastalığının diğer hastalıklarla karıştırılmasını önlemek için daha fazla test yapabilir. Bu testler arasında beyin omurilik sıvısı analizi, elektrokardiyogram (EKG) ve manyetik rezonans görüntüleme (MRI) bulunur. Lyme hastalığı ile ilgili en önemli şey semptomların erken teşhis edilmesidir. Erken tanı konulması tedavinin başarısını artırabilir.
Lyme Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
Lyme hastalığı tedavisi uygulanacak tedavi yöntemi ve süresi enfeksiyonun evresine, semptomların şiddetine ve bireyin yaşına göre değişebilir. Erken evre Lyme hastalığı olan kişilerde genellikle antibiyotik tedavisi yeterli olur. Bu tedavi genellikle en az 14 gün sürer ve semptomların hızlıca ortadan kalkmasına neden olur. Oral olarak alınan antibiyotikler ya da intravenöz (IV) yoldan verilen antibiyotikler kullanılabilir.
İleri evre Lyme hastalığı olanlarda ise daha uzun süreli antibiyotik tedavisi gerekebilir. Bunun yanı sıra semptomatik tedaviler de uygulanabilir. Örneğin, ağrı kesiciler, anti-inflamatuar ilaçlar gibi. Tedavi edilmeyen Lyme hastalığı vakalarında ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği için erken teşhis ve tedavi oldukça önemlidir. Ayrıca kişinin semptomlarının ortadan kalkması, enfeksiyonun tamamen temizlendiği anlamına gelmeyebilir. Bazı durumlarda semptomlar geri dönüş yapabilir veya kronik hale gelebilir. Bu sebeple herhangi bir belirti fark edildiğinde mutlaka bir doktora başvurmak ve gerekli testleri yaptırmak önemlidir. Sağlıklı bir yaşam sürdürmek, uygun önlemleri almak ve doğru tedavi yöntemlerini uygulamak Lyme hastalığına karşı korunmanın en iyi yoludur.
Lyme Hastalığına Karşı Nasıl Önlem Alınır?
Lyme belirtileri özellikle yaz aylarında sivrisinekler ve kene ısırıkları sonucu yaygın olarak görülen bir enfeksiyon hastalığıdır. Hastalığın kendini göstermesi için genellikle haftalarca hatta aylarca sürebilen bir inkübasyon dönemi vardır. Bu nedenle özellikle açık havada vakit geçiren kişilerin alması gereken bazı önlemler vardır. Bu önlemler aşağıdaki gibidir:
- Yüksek otların içinde yürümeyin: Sivrisinekler ve keneler, yüksek ot ve çalılıklarda daha fazla bulunurlar. Bu nedenle, ormanlık alanlara veya yüksek otların olduğu yerlere giderken pantolon paçalarınızı çoraplarınızın içine sokarak giyebilirsiniz.
- Sivrisinek kovucular kullanın: Sivrisinek kovucularının içeriğindeki DEET maddesi, kenelere de karşı etkilidir. Ancak, bu ürünleri kullanmadan önce mutlaka etiket bilgisini okuyun.
- Kene kontrolleri yapın: Ormanlık alanlardan veya yüksek otların olduğu yerlerden döndüğünüzde vücudunuzu kontrol edin. Keneler en çok saç dipleri, kulak arkaları, boyun ve kasık bölgelerinde görülürler. Eğer bir keneyi tespit ederseniz, mümkünse bir sağlık kuruluşuna başvurun ve çıkarttırmak için uğraşmayın.
- Kene ısırığı sonrasında dikkatli olun: Eğer bir kene ısırığı aldıysanız, en azından 3 hafta boyunca kendinizi takip edin. Eğer ateş, halsizlik, kas ağrısı gibi belirtiler ortaya çıkarsa mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurun.
